วันอาสาฬหบูชา วันพระสงฆ์

   วันอาสาฬหบูชา  เป็นวันสำคัญยิ่งวันหนึ่งทางพระพุทธศาสนา  เป็นวันที่พระพุทธเจ้าได้ทรงประกาศพระอริยสัทธรรม  ซึ่งพระองค์ทรงแสดงแก่พระปัญจวัคคีย์  พระสาวกรุ่นแรก  ๕  รูป  ผู้สดับฟัง  ทำให้บังเกิดพระอริยสงฆ์ขึ้นมาได้องค์หนึ่ง  เป็นองค์แรกในโลก  ทั้งจัดว่าเป็นวันที่พระรัตนตรัยสมบูรณ์  ครบทั้งสามรัตนะ  คือ  พระพุทธ  พระธรรม  และพระสงฆ์

   พระบรมศาสดาได้ทรงประกาศธรรม  “พระธัมมจักกัปปวัตนสูตร”  เป็นครั้งแก่พระปัญจวัคคีย์  ณ  ป่าอิสิปตนมฤคทายวัน  แขวงเมืองพาราณสี  ทำให้พระอัญญาโกณฑัญญะบังเกิด “ดวงตาเห็นธรรม”  คือเห็นแจ้งในจิตว่า  “สิ่งใดสิ่งหนึ่งมีการเกิดขึ้นเป็นธรรมดา  สิ่งนั้นย่อมดับไปเป็นธรรมดา”  บรรลุความเป็นพระอริยเจ้าขึ้นมาในวันเพ็ญเดือน  ๘  คือ  วันอาสาฬหบูชา  ถือกันว่าเป็นวันพระสงฆ์

   พระธัมมจักกัปปวัตนสูตร  มีสาระสำคัญยิ่งอยู่ที่อริสัจ  ๔  ได้แก่
   ๑.ทุกข์      ควรกำหนดรู้
   ๒.สมุทัย    ควรละ
   ๓.นิโรธ      ควรทำให้แจ้ง
   ๔.มรรค      ควรเจริญ

   พระพุทธองค์ทรงแสดงหนทางสุดโต่งที่ไม่ควรดำเนิน  ๒  ทาง  คือ  กามสุขัลลิกานุโยค  ทางหมกมุ่นในโลกียสุข  หลงใหลในกามคุณ  และอัตตากิลมถานุโยค  ทางบำเพ็ญทรมานตนให้ลำบากโดยไร้เหตุผล  พระองค์ทรงแสดงมัชฌิมาปฏิปทา  ทางสายกลาง  คือ  อริยมรรคมีองค์  ๘  ได้แก่

   สัมมาทิฏฐิ                ความเห็นชอบ
   สัมมาสังกัปโป           ความคิดชอบ
   สัมมาวาจา               การพูดจาชอบ
   สัมมากัมมันโต           การกระทำชอบ
   สัมมาอาชีโว              การเลี้ยงชีพชอบ
   สัมมาวายาโม            ความเพียรชอบ
   สัมมาสติ                  การระลึกชอบ
   สัมมาสมาธิ               การมีใจตั้งมั่นชอบ

   ด้วยอานุภาพและสัจธรรมแห่งพุทธวัจนะ  คำสั่งสอนของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า  พระพุทธศาสนาจึงเจริญก้าวหน้ามาได้โดยลำดับ  จนถึงปัจจุบันกาลเป็นเวลาสองหันห้าร้อยปีแล้ว

   เริ่มต้นจากชมพูทวีป  ประเทศอินเดีย  และเนปาล  พระธรรมจักร  หรือจักรแห่งธรรม  ก็ได้เคลื่อนไปสู่ดินแดนต่างๆ  ในทวีปเอเชีย  ปัจจุบันขยายไปสู่โลกกว้างยิ่งขึ้น  ได้แก่นานาประเทศทางยุโรป  อเมริกา  และออสเตรเลีย  เป็นอาทิ

   พระพุทธศาสนาแผ่ไปถึงถิ่นใด  ก็เพื่อนเผยความรู้ยิ่งเห็นจริงแห่งสัจธรรม  ทั้งในโลกนี้และวัฏฏะสงสาร  ให้วิญญูชนได้รู้จักปฏิบัติดีปฏิบัติชอบยิ่งขึ้น  เป็นการเพิ่มสันติธรรม  สันติสุขแก่ผู้บำเพ็ญตาม  ให้ได้มนุษย์สมบัติ  สวรรค์สมบัติ  และนิพพานสมบัติ  ถึงซิ่งอมตสุขเป็นที่สุด

เบญจพล

   ศรัทธา         เป็นยุทธปัจจัย
   วิริยะ            เป็นยุทโธปกรณ์
   สติ              เป็นยุทธวิธี
   สมาธิ           เป็นยุทธภูมิ
   ปัญญา         เป็นยุทธศาสตร์

      ทำงานออกแรง         ได้สร้างพลังกาย
      ทำงานศึกษา            ได้สร้างพลังสมอง
      ทำงานสมาธิ            ได้สร้างพลังจิต
      ทำงานใช้ปัญญา        ได้สร้างพลังชีวิต
      ทำงานบุญกุศล         ได้สร้างพลังบารมี                               

อาสาฬหบูชารำลึก

      รัตนตรัยบรรเจิดจ้า               ประกาย
      พุทธศาสตร์คงสืบสาย           ไป่ยั้ง
      ธรรมจักรบรรยาย                 แสดงเหตุ  ผลนา
      สงฆ์ทรงศีลธรรมตั้ง              มั่นแท้ศาสนา

   อาสาฬหบูชาพระอริยะ
   น้อมคารวะระลึกถึงเอกสงฆ์
   โกญฑัญญะเลิศล้ำธรรมดำรง
   รู้แจ้งตรงเกิดดับพลัน  ตัณหาคลาย

      รู้เหตุผลรู้หลักธรรมคำสอนพุทธ
      ทนพิสูจน์พุทธวิถีพิสุทธิ์หลาย
      ชั่วก่อทุกข์สุขเพราะดีมิกลับกลาย
      หว่านพืชเช่นใดได้อย่างนั้น  เป็นมั่นคง

   สมุทัยคือตัณหาพาทุกข์ยาก
   กิเลสมากยิ่งวุ่นวายยิ่งใหลหลง
   สำนึกตัวกลัวภัยอย่าได้ทะนง
   ดำเนินตรงตามมรรคทุกข์จักสิ้น

      อริยสัจประเสริฐจริงสิ่งสำคัญ
      ศรัทธามั่นมีปัญญารักษาศีล
      ฝึกสมาธิภาวนาเป็นอาจิณต์
      ตัณหาสิ้นได้ลุถิ่น  พระนิพพาน

บทนิพนธ์โดย
พระครูพุทธิสารสุนทร  (หลวงพ่อบุญกู้  อนุวัฑฒโน)
วัดพระศรีมหาธาตุ  เขตบางเขน  กรุงเทพมหานคร
จากหนังสือกำไรชีวิต