"บาปบุญนรกสวรรค์นี้สดๆ ร้อนๆ อยู่กับตัวของเราทุกคน เราอย่าทิ้งบาปไปไว้กาลนั้นสมัยนี้ ทิ้งบุญไปไว้ทวีปโน้นทวีปนี้ บาปก็ดีบุญก็ดีตัวของเราเองเป็นคลังแห่งบาปแห่งบุญ เป็นคลังแห่งนรกตลอดถึงนิพพาน ตัวของเราเป็นภาชนะรับรองได้ทั้งนั้น ขอให้จิตเป็นผู้ก้าวเดินนี้พาดำเนินให้ถูกทางนะ จิตนี้จะพาก้าวเดินไป ถ้าไปในทางที่เลวก็ลงจมมหานรก ถ้าไปทางที่ดีก็ถึงขั้นสูงสุดได้แก่พระนิพพาน จากธรรมที่ถูกต้องของพระพุทธเจ้า ถ้าใครเชื่อพระพุทธเจ้าขึ้นถึงที่สุดได้ ถ้าใครไม่เชื่อฟังแล้วจมได้ พากันจำเอา

ญาณสัมปันโนวาท หลวงตามหาบัว ญาณสัมปันโน
วัดป่าบ้านตาด อ.เมือง จ.อุดรธานี

   ๑.พระพุทธเจ้าท่านยกกรรมเป็นสำคัญ นตฺถิ กมฺมสมํ พลํ อำนาจแห่งกรรมเหนือทุกสิ่งทุกอย่าง ท่านว่า ใครอย่าประมาทกรรม การกระทำสำคัญนะ คำว่ากรรมคือการกระทำ ทำดีผลต้องเป็นดี ทำชั่วผลต้องเป็นชั่ว ทำอะไรผลต้องเป็นอย่างนั้นขึ้นมา ให้พากันจำเอาไว้ นตฺถิ โลเก รโห นาม ที่ลับไม่มีในโลก คนอื่นไม่เห็นเจ้าของก็เห็น เจ้าของก็รู้ว่าทำอยู่ แล้วจะเป็นที่ลับได้ยังไง เมื่อเจ้าของก็รู้เห็นอยู่ในการทำของตนทั้งดีและชั่ว ให้ระวังตัวเอง อย่าไปเอาคนอื่นมาส่องมามองมาดู ให้ดูเจ้าของเองเป็นผู้ทำ ทำดีหรือทำชั่ว
๒๓ ก.พ. ๒๕๕๐

   ๒.บาปบุญนรกสวรรค์นี้สดๆ ร้อนๆ อยู่กับตัวของเราทุกคน เราอย่าทิ้งบาปไปไว้กาลนั้นสมัยนี้ ทิ้งบุญไปไว้ทวีปโน้นทวีปนี้ บาปก็ดีบุญก็ดีตัวของเราเองเป็นคลังแห่งบาปแห่งบุญ เป็นคลังแห่งนรกตลอดถึงนิพพาน ตัวของเราเป็นภาชนะรับรองได้ทั้งนั้น ขอให้จิตเป็นผู้ก้าวเดินนี้พาดำเนินให้ถูกทางนะ จิตนี้จะพาก้าวเดินไป ถ้าไปในทางที่เลวก็ลงจมมหานรก ถ้าไปทางที่ดีก็ถึงขั้นสูงสุดได้แก่พระนิพพาน จากธรรมที่ถูกต้องของพระพุทธเจ้า ถ้าใครเชื่อพระพุทธเจ้าขึ้นถึงที่สุดได้ ถ้าใครไม่เชื่อฟังแล้วจมได้ พากันจำเอา
๑๗ ก.พ. ๒๕๕๐

   ๓.ความดีงามท่านรักษาตลอดเวลา เรามีแต่การทำลายตลอดเวลามันเข้ากันไม่ได้ มาวัดมาวาก็เถ่อก็มองดูนั้นดูนี้ ดูด้วยความเพลิดเพลิน ดูเพื่อเป็นคติเครื่องเตือนใจตนไม่ค่อยมี ดีไม่ดีเข้ามาก็จะมาให้คะแนนพระตัดคะแนนพระ วัดนั้นเป็นอย่างนั้น พระเณรองค์นั้นเป็นอย่างนั้นอย่างนี้ เจ้าของเป็นยังไงไม่ดู นั่น พระท่านรักษาของท่านอยู่ตลอดเวลาบกพร่องที่ตรงไหน สำหรับวัดนี้พูดได้ตรงเป๋งเลยว่า พระเหล่านี้ปฏิบัติธรรมวินัยข้อไหนผิดชี้มา ขนาดนั้นนะท่านปฏิบัติ ท่านเอาจริงเอาจังมาก เราจะมาตัดคะแนนให้คะแนนท่าน...เลว

   มาไม่ดูแบบดูฉบับ ดูเป็นคติตัวอย่างอะไรเลย มาแบบเร่อๆ ร่าๆ พระท่านไม่พูดแหละ ไม่ทราบว่าเกรงใจเขาหรือเกรงใจเรา เรานี่เกรงธรรมอย่างเดียว นอกนั้นไม่เกรงอะไรทั้งนั้น ธรรมนี่เราเคารพมาก เกรงธรรมมาก จึงต้องได้ตีเข้าสู่ธรรม ความสวยงามเลิศเลออยู่กับธรรม เวลามาก็ให้ได้คติเครื่องเตือนใจบ้างซิมาวัดมาวา กี่วันถึงจะได้เข้ามาวัด ครั้นมาแล้วก็ไม่ได้เรื่องได้ราวอะไรกลับไปบ้าน คนเก่ามาคนเก่ากลับไป เรื่องก็ของเก่านั่นแหละไม่เกิดประโยชน์

   มาศึกษาก็ดูซิ ท่านทำยังไงๆ ดูเอา นี่พูดอย่างตรงไปตรงมา เอาภาษาธรรมมาพูด ไม่ได้เอาภาษาโลกประจบประแจงเลียแข้งเลียขา เจริญพรๆ ไม่เอาไม่ใช่ภาษาธรรม ภาษาธรรมผิดเป็นผิด ถูกเป็นถูก บอกตามตรงเลย ธรรมพระพุทธเจ้าท่านสอนโลกสอนอย่างตรงไปตรงมา
๑๕ ก.พ. ๒๕๕๐

   ๔.ศาสนาจะไม่มีเหลือเพราะไม่มีผู้ปฏิบัติ เหยียบไปย่ำมาอยู่งั้นละ ธรรมธาตุถูกกิเลสตัณหาเหยียบแหลก มรรคผลนิพพานไม่มีๆ ที่มีก็มีแต่ความฟุ้งเฟ้อเห่อเหิมความดิ้นความดีดทะเยอทะยานนั่นละ ที่เหยียบธรรมอยู่ทุกวันนี้ หาความสุขไม่ได้นะพวกนี้พวกหาความสุขไม่ได้ ท่านที่ถูกกิเลสเหยียบท่านไม่มีอะไร ก็มีแต่พวกกิเลสมาเหยียบแล้วก็เหยียบหัวมันเอง ไม่ใช่เหยียบพระพุทธเจ้า เหยียบหัวมันเอง จะไปเหยียบท่านได้ยังไง ท่านพ้นแล้วนี่ พากันตั้งใจปฏิบัตินะนักปฏิบัติเรา อย่ามาเร่ๆ ร่อนๆ หัวใจฝึกให้ดีดีได้ ทำให้เลวเลวได้ ใจเป็นของฝึกได้มาจากพระพุทธเจ้าทุกพระองค์ เป็นศาสดาได้เพราะการฝึกฝนอบรม สาวกได้เป็นเพราะการอบรมศึกษา ไม่อบรมตายทิ้งเปล่าๆ มีแต่ลมหายใจฝอดๆ แตกลงไปนี้ก็เป็นดิน น้ำ ลม ไฟ ใจก็ไปเสวยกรรมตัวเอง ซึ่งส่วนมากมักจะทำแต่ความชั่วจมลงๆ เท่านั้น หาความดีไม่มีติดตัวนะ
๑๔ ก.พ. ๒๕๕๐

   ๕.จะเห็นได้เวลาเข้ามาวัดป่าบ้านตาด วัดอื่นท่านจะว่าหรือไม่ว่าก็ตาม แต่วัดนี้เอาจริง เพราะท่านปฏิบัติจริงๆ การประพฤติปฏิบัติ เอ้า ตำหนิมาบอกนี้ได้เลย เรื่องศีลเรื่องธรรมของท่านที่ปฏิบัติมา ตำหนิตรงไหนท่านบกพร่องตรงไหน ท่านข้ามเกินหลักธรรมหลักวินัยข้อไหน เราดูแลตลอดเวลาดูพระดูเณรของเรา แล้วท่านก็ปฏิบัติอย่างเต็มเม็ดเต็มหน่วยจากการศึกษามาแล้วด้วยกัน จึงไม่มีที่ต้องติท่าน เป็นการเก็บรักษาสมบัติอันมีคุณค่าอยู่ตลอดเวลาต่างองค์ต่างรักษา ทีนี้เห็นพวกเปรตพวกผีพวกยักษ์พวกมารเพ่นๆ พ่านๆ เข้ามามันดูไม่ได้นะ

   คนหนึ่งรักษาปฏิบัติแทบเป็นแทบตาย คนหนึ่งมาเพ่นๆ พ่านๆ ไม่มีราค่ำราคานะ ตัวเองหยิ่งนะนั่น ว่าโก้ว่าเก๋เข้ามาในวัด จนจะดูไม่ได้นะ มันเลอะเทอะไหม ท่านทั้งหลายเห็นว่าวัดนี้เป็นวัดควายเหรอ ท่านทั้งหลายเป็นเจ้าของควายมาตรวจดูเหรอ มาตัดคะแนนมาให้คะแนน มันเน่าเฟะหมดแล้วนะ ก้าวเข้ามาในวัดมองดูเห็นแล้วนี่ พระท่านดูตลอดเวลา สติปัญญาติดแนบอยู่กับท่านพินิจพิจารณาตลอด ใครเข้ามาดีชั่วเห็นหมดรู้หมดคิดหมด นี้มาเพ่นๆ พ่านๆ มันดูไม่ได้นะ ถ้าใครๆ เข้ามาอย่างนี้อย่าเข้ามาในวัดนี้

   เราไม่เห็นอะไรเลิศยิ่งกว่าธรรม อย่าเอายศถาบรรดาศักดิ์สมบัติเงินทองข้าวของมาอวดดิบอวดดีกับธรรมของพระพุทธเจ้านะ ไม่มีอะไรเลิศยิ่งกว่าธรรม จำให้ดีนะ อย่าเอามาอวดสิ่งเหล่านี้ ถ้าจะเอานี้เข้ามาอวดแล้วอย่าเข้ามา เราไม่ต้องการ ไม่มีใครเลิศเลอไปตามสิ่งเหล่านี้ที่ส่งเสริมให้ดี นอกจากธรรมเท่านั้น พากันจำให้ดี
๒๘ ก.พ. ๒๕๕๐

   ๖.ใครจะมาตำหนิติเตียนยกโทษยกกรณ์ ว่าหลวงตาบัวมีเงินเท่านั้นเท่านี้ในบัญชี คนนี้จะจมนะ เจตนาของหลวงตาบัวไม่ได้อยู่ในเงินบัญชีเพื่อจะกอบโกย มีไว้เพื่อจ่าย เวลาไหนจำเป็น มีมากน้อยเพียงไรเอานี้ออกมาให้ทันกัน ที่เราเก็บไว้เก็บไว้อย่างนี้ต่างหาก คือหากมีความจำเป็น มันมีอยู่บ่อยๆ ทางโน้นมานี้ จำเป็นอะไรควรจะยกให้ยังไง ยกให้ตูมทางนี้ ตูมให้ทางนี้ ไปอย่างนั้นนะ ส่วนที่ยังเหลืออยู่ก็เหลืออยู่เพื่ออย่างนี้แหละ ให้ท่านทั้งหลายทราบเอาไว้ว่าหลวงตาบัวไม่เก็บ ตายแล้วมันจะมาเป็นเปรต เราไม่อยากเป็นเปรต หลวงตาองค์นี้ไม่ใช่หลวงตาเปรต ตายแล้วดีดผึงเลย

   ท่านทั้งหลายอย่าได้ประมาทบุญนะ เวลานี้กิเลสตัณหามันเข้าเหยียบย่ำทำลายจิตใจจะหาธรรมหาบุญหากุศลในใจไม่ได้นะ กิเลสมันลากไปอันนั้นดีอันนี้ดี มีแต่เรื่องเลว ถ้ากิเลสลากไปมีแต่ความเลว ธรรมลากขึ้นมามีแต่ความดี แต่มันไม่อยากให้ลากกิเลส มันลากลงๆ จมกันทั้งนั้น พากันจำเอา
๑๑ ก.พ. ๒๕๕๐

   ๗.ให้ฟื้นฟูธรรมขึ้นสู่หัวใจ บ้านเมืองเราจะมีความสงบนะ โลกทั้งโลกเป็นฟืนเป็นไฟเผาไหม้กันมันเจริญที่ไหน เจริญด้วยฟืนด้วยไฟ กัดฉีกกันกินเป็นเถ้าเป็นถ่าน รบกันที่นั่นฆ่ากันที่นี่เพื่อหาความสุข มันมีแต่หาความทุกข์ทั้งนั้น ฆ่าเขาตายคนหนึ่งเท่ากับฆ่าเราตายคนหนึ่ง เขาเจ็บเท่านั้นเราเจ็บเท่านี้ เท่ากันๆ เพราะฉะนั้นท่านจึงไม่ให้เบียดเบียนทำลายกัน เพราะเป็นการทำลายตัวเอง เช่นเดียวกับการทำลายคนอื่น ท่านสอนไว้อย่างนั้นธรรม

   ๘.เราจะเห็นได้ชัดเจนจิตที่บริสุทธิ์เต็มส่วนแล้วไม่มีอะไรกับอะไรเลย ในโลกไม่มีสมมุติไม่มี จะเบียดเบียนอิจฉาอะไรใครเท่าเม็ดหินเม็ดทรายไม่มี สมบูรณ์แบบ เต็มไปด้วยความเมตตาสงสารโลกเท่านั้นเอง ให้พากันตั้งใจอบรมจิตใจบ้าง การวิ่งเต้นขวนขวายในเรื่องธาตุเรื่องขันธ์ต่างคนต่างดิ้นต่างดีดอยู่แล้ว การขวนขวายอรรถธรรมเข้าสู่ใจนี้มีน้อยมาก เพราะฉะนั้นโลกจึงหาความสุขได้ยาก ถ้ามีธรรมในใจมีมากมีน้อยมีความสุขนะ
๙ ก.พ. ๒๕๕๐

   ๙.ถ้าไม่มีธรรมเดือดร้อนมากนะโลก มีอะไรก็ตามถ้าไม่มีธรรมแฝงอยู่แล้วหาความสุขไม่ได้ ขอให้มีธรรมแฝงอยู่เถอะ คนทุกข์คนจนคนมั่งคนมีมีความสุขตามขั้นตามภูมิของตน ถ้าไม่มีธรรม เป็นเศรษฐีก็ไม่เกิดประโยชน์อะไรนะคนไม่มีธรรม มีแต่จะกินจะกลืนจะเอาจะรีดจะไถทุกทิศทุกทางดิ้นรนกระวนกระวายอยู่งั้น ดีไม่ดีคนมียิ่งเป็นทุกข์กว่าคนจน คนที่ไม่มีธรรมนะ
๖ ก.พ. ๒๕๕๐

   ๑๐.เสาะหาเรื่องแต่คนอื่น เรื่องเจ้าของไม่หา เรื่องเจ้าของนี่ตัวเรื่องใหญ่มันอยู่ที่หัวใจ มันดันออกมาให้พูดให้จา ตาก็แหลมคมไปในทางที่ดูถูกดูหมิ่นดูเพื่อความเพ่งโทษคนอื่น หูก็เหมือนกัน ไม่ได้ฟังเพื่อมรรถเพื่อผลนะ ฟังเพื่อนรกอเวจีทั้งนั้นพวกนี้น่ะ ดูก็ดูเพื่อนรกอเวจี ไม่ได้ดูเพื่อมรรคเพื่อผล โอ้ ทุเรศนะเรา ทำไมจึงมีตั้งแต่เรื่องอย่างนี้ เข้ามาบวชในศีลในธรรมนึกว่าจะเสาะแสวงหาศีลหาธรรม มันหาตั้งแต่ความสกปรกโสมมเป็นฟืนเป็นไฟมาเผากันนี่ซิ เป็นยังไงพวกนี้น่ะ

   ถ้าได้โจมตีเขาได้ว่าให้เขาอย่างนั้นอย่างนี้แล้ว มันเป็นมรรคเป็นผลแล้วเหรอ ความดีงามทำไมไม่หา เสาะแสวงนักไอ้เรื่องการนินทาสรรเสริญโจมตีคนนั้นคนนี้ มันเสียหาย ให้หยุดนะอย่ามาทำในวัดนี้ วัดนี้ไม่มีสิ่งอย่างนี้ มีแต่อรรถแต่ธรรม มองดูกันถ้าใครผิดใครพลาดก็มองดูเขาด้วยความให้อภัยซึ่งกันและกัน หากมีโอกาสที่จะเตือนกันก็เตือนด้วยความเป็นธรรม แล้วผู้รับคำเตือนก็จะโมโหโทโสไปไหนถ้าเป็นธรรมด้วยกันแล้ว ท่านยังบอก ผู้เตือนเหมือนผู้ให้สมบัติ ผู้รับเหมือนผู้รับสมบัติ ธรรมท่านว่างั้น เป็นของมีค่ามากทั้งคำเตือนทั้งผู้รับ แล้วนี่ทำไมมันจึงไม่ยอมฟังคำเตือนคำพูดกัน

   เรื่องตำหนิติเตียนกันนี้เร็วยิ่งกว่าลิง มันเป็นยังไงพวกนี้มาอบรมศีลธรรม มันไม่ฟังบ้างหรือ เดี๋ยวนี้ฟังหรือยัง โฮ้ มันผิดกันมากนะ เราเอาปัจจุบันนี้ ในวัดเรานี้เราไม่เคยชำระอธิกรณ์คดีเรื่องพระทะเลาะเบาะแว้งกัน ไม่ลงรอยกันยังไงๆ ไม่เคยมีตั้งแต่สร้างวัดมา เราปกครองด้วยศีลด้วยธรรมด้วยความเข้มงวดกวดขัน พระมาปฏิบัติตามก็แบบเดียวกัน ถ้าใครไม่ดีเราเป็นคนชี้แจงเอง เตือนก็เราเตือนเอง เห็นว่าไม่เป็นท่าเราไล่เอง นี้ยุ่งกันไปหมดทั้งวัดทั้งวา มาหานินทากาเลกันอะไร เข้าหากันมีแต่เรื่องนินทากาเลโจมตีกัน เป็นประโยชน์อะไรสิ่งเหล่านี้น่ะ มาหาธรรมหรือมาหาสิ่งเหล่านี้ เอาไปพิจารณาทุกคนนะ

   อย่ามาปากเปราะปากบอนอยู่ในวัดนี้ไม่ดี ใช้ไม่ได้ ถ้าเราจับได้ไล่หนีเลย เราไม่เหมือนใคร เทวบุตรเทวดาอินทร์พรหมไม่เหนือธรรม ธรรมเหนือเทวบุตรเทวดาอินทร์พรหม อย่าเอาสิ่งเหล่านี้อวดธรรม โฮ้ เลอะเทอะ สิ่งเหล่านี้เร็วมากทีเดียวออกง่าย เร็วมาก เพราะมันเสาะหาแต่สิ่งเหล่านี้ ถ้าเสาะหาธรรมแล้วจะเห็นธรรม เห็นธรรมเห็นเป็นไปเพื่อความสงบ เก็บความรู้สึกไว้ได้ดี เป็นความสงบ ไม่ปากเปราะปากบอน ถ้าพูดกันก็พูดด้วยเจตนาดี ผู้ฟังก็ฟังด้วยเจตนาที่จะรับเอาไปเพื่อความเป็นธรรมแก่ตัวเอง ท่านสอนกันท่านสอนอย่างนั้น ในหลักธรรมวินัยว่างั้น คือเตือนกันให้เตือนกันได้ด้วยความเป็นธรรม ผู้รับก็ให้รับด้วยความเป็นธรรม ท่านว่างั้น ธรรมท่านแสดงไว้อย่างนี้

   นี่นำธรรมมาแสดง มันฟังหรือเปล่าพวกนี้ หรือจะเอาทิฐิมานะมาเหยียบย่ำทำลายวัดวาอาวาสศาสนาเหรอ ใช้ไม่ได้นะ เลอะเทอะๆ เรายิ่งแก่มาค่อยปล่อยไปๆ มันก็อย่างนี้ ว่าปล่อยหรือไม่ปล่อยก็ได้ว่ากันอยู่อย่างนี้จะว่าไง มันไม่ค่อยสนใจอะไรละ สำหรับพระเราเราชม ตั้งแต่มาอยู่วัดป่าบ้านตาด ว่าขนาดนั้นนะ เรียบมาตลอด ไม่เคยมีองค์ไหนว่าเป็นยังไงต่อยังไง ที่จะได้ชำระกันว่าใครผิดใครถูกนั้นไม่เคยมีตั้งแต่สร้างวัดป่าบ้านตาด เรียบมาตลอดอย่างนี้ละ นั่นชื่อว่าท่านเสาะแสวงหาธรรมนะพระ พระหาธรรมต้องเป็นความสงบสุขร่มเย็น ให้อภัยกันได้ ใครไม่ดียังไงก็เตือนกันด้วยความเป็นธรรม ผู้รับก็รับด้วยความเป็นธรรม ก็เป็นธรรมทั้งสองฝ่าย นี้ก็เป็นคติตัวอย่างแก่กันได้ดี นั่น ไม่ได้คอยแต่จะเห่าจะกัดกันตลอดเวลา

   มันเป็นยังไง ผู้หญิงน่ะมันปากเปราะ เราไม่ได้ติหนิผู้หญิงทั่วๆ ไปนะ ส่วนมากมันมักปากเปราะ เสาะแสวงหาแต่โทษคนอื่น โทษเจ้าของเต็มหัวอกหัวใจมันไม่ว่ามันสนใจ มันดูแต่คนอื่น แล้วก็เลยเอาเรื่องอันนั้นละมาเป็นมรรคเป็นผล ถ้าได้พูดเรื่องตำหนิติฉินนินทาโจมตีคนนั้นคนนี้แล้ววันนี้ได้มรรคได้ผลมาก ค่อนข้างจะขึ้นโสดา สกิทาคา อนาคา อรหันต์นะ อรหันต์เก่งอรหันต์นินทาอรหันต์โจมตีคนอื่น อรหันต์เสาะแสวงหาคนอื่น อรหันต์อย่างนี้มันหันไปอย่างนั้น ใครเป็นยังไง หันไปนี้คนนั้นไม่ดีอย่างนี้ หันไปนี้คนนี้ไม่ดีอย่างนี้ มีแต่คนไม่ดีเต็มวัดเต็มวา ตัวนรกมันไม่ว่าตัวมัน นั่นละตัวนรก

   ฟังหรือยังพวกนี้น่ะ เราอกจะแตกแล้วนะผู้ปกครอง พระเต็มวัดท่านไม่เคยมี ฟังซิน่ะไม่อายท่านบ้างเหรอ พระวัดเรานี้ตั้งแต่สร้างวัดมาไม่มี เราเป็นผู้ปกครองเข้มงวดกวดขันด้วยกันทุกคน เราผู้ปกครองก็เข้มงวดกวดขันคอยดูแลสอดส่องพระเณร องค์ไหนปฏิบัติผิดพลาดประการใด ส่วนมากที่จะเจตนาไม่มีละ ท่านผิดพลาดด้วยความไม่มีเจตนาความรู้เท่าไม่ถึงการณ์มีได้เตือนได้อย่างนั้น ทางนั้นก็ยอมรับปุ๊บๆ ไปเลย เรื่องก็เรียบไปเลยเพราะเป็นธรรม ผู้สอนสอนด้วยความเป็นธรรม ผู้ฟังก็ฟังด้วยความเป็นธรรม แล้วปฏิบัติเป็นธรรมจะมีเรื่องอะไร อันนี้มันไม่เป็นธรรม เตือนกันก็ไม่ได้ด้วยคอยแต่จะกัดกัน ไปที่ไหนยิงเขี้ยวยิงฟันใส่กัน โอ้ มันน่าทุเรศนะพวกนี้ มันอยากใหญ่อยากโตไปในสิ่งเหล่านั้นเหรอ มามีอำนาจบาตรหลวงไปอย่างนั้นเหรอ อำนาจหมากัดกัน ดูไม่ได้นะ เอาละนี่สายแล้ว มีธุระจะไปของเรา ไม่ว่ามันก็ได้ว่า มันขวางหน้าขวางตาขวางหูขวางใจอยู่ตลอดเวลา
๒ ก.พ. ๒๕๕๐

   พากันอบรมให้ดีนะ อย่ามาทะเลาะเบาะแว้งกันอยู่ในที่ไหน ส่วนมากในครัวมักมี มันหายกโทษยกกรณ์กันนินทากาเล มาภาวนาเพื่ออรรถเพื่อธรรม มองดูกันด้วยความเป็นธรรม มองดูกันด้วยความเมตตาสงสารด้วยความให้อภัย มันหาเพ่งโทษใส่กัน ไปที่ไหนแบ็บๆๆ มีแต่เรื่องนินทากาเลกันเกิดประโยชน์อะไร มาศึกษาอบรมธรรมะทำไมจึงเอากิเลสตัณหาเข้ามาพอกหัวใจ พอกหัวคน มองดูตัวมีแต่ตัวโทษตัวนินทาคนนั้นนินทาคนนี้ คนนั้นไม่ดีอย่างนั้นคนนี้ไม่ดีอย่างนี้ ตัวไม่ดีไม่ดู ดูตัวนี้ให้ดีซิ มันดีหมดแล้วใครเลวใครร้ายก็เป็นเรื่องของเขาๆ ไปหมดทั่วโลกดินแดน เราไม่มีอะไรที่ต้องติแล้วพอ

   ๑๑.อันนั้นมันเป็นไปตามสภาพของสัตว์แต่ละบุคคลมีกรรมเป็นของตัวทุกคน มันแสดงออกตามกรรมของมัน เราไม่มีได้มีเสียแล้วก็สนุกดูละซิถ้าจะว่าสนุกนะ ถ้ามีได้มีเสีย ดูพอได้ได้ พอเสียเสียนะ ถ้าจิตหมดทางได้ทางเสีย ทุกสิ่งทุกอย่างพอเต็มตัวแล้วไม่มีได้มีเสีย จะดูดีดูชั่วอะไรก็ดูได้ทั้งนั้นเต็มตา นี่ละจิตถ้าฝึกอบรมแล้วเป็นอย่างนั้น ให้เป็นอย่างอื่นไม่ได้ เป็นอฐานะ ให้เป็นอย่างอื่นอย่างใดไปไม่ได้เลยละจิต
๓๑ ม.ค. ๒๕๕๐

   ๑๒.ถ้ามีแต่โลกล้วนๆ เราอย่าไปหวังนะว่าโลกนี้จะเจริญ มันจะเจริญด้วยฟืนด้วยไฟหนักเข้าๆ จนเป็นเถ้าเป็นถ่านทั่วโลกดินแดน ถ้าไม่มีธรรมเป็นน้ำดับไฟโลกหาความสงบไม่ได้ ต้องให้หมุนเข้าสู่อรรถสู่ธรรม ไม่เช่นนั้นไม่ได้ ฉิบหายหมด เราทุกคนหัวใจทุกคนนี้มันเป็นไฟอยู่ในหัวใจนั่นดู ไฟที่เขากองไว้ทุกแห่งทุกหนทุกหมู่บ้านทุกครัวเรือนนั้น ไม่ได้ร้อนเหมือนใจเป็นไฟนะ ใจเป็นไฟนี้ร้อนมากเอาความฉิบหายใส่โลกได้โดยไม่สงสัย ไฟร้อนไม่เป็นไร แต่หัวใจร้อนพิลึกมาก ฉิบหายได้ เพราะฉะนั้นจึงเอาธรรมเป็นน้ำดับไฟเข้าสู่ใจใจจะสงบร่มเย็น

   ยกตัวอย่างเช่น โจรห้าร้อยคนกลับตัวหมดเลยเชียว พอได้ฟังธรรมของพระพุทธเจ้า จนกระทั่งสำเร็จมรรคผลนิพพานจำนวนไม่น้อยในโจรห้าร้อยคน ผู้ที่ไม่ได้สำเร็จก็เป็นกัลยาณชน เป็นคนดีประพฤติปฏิบัติแก้ไขดัดแปลงตนเองเป็นคนดีต่อไป แล้วเป็นสิริมงคลแก่โลกในอันดับต่อมา นี่ก็เหมือนกันธรรมพระพุทธเจ้าอันเดียวกัน กิเลสประเภทเดียวกัน ธรรมะประเภทเดียวกัน แก้กิเลสได้ประเภทเดียวกันถ้านำมาแก้ ถ้าจะนอนกอดคัมภีร์เฉยๆ เป็นหนอนแทะกระดาษไม่สนใจปฏิบัติตามธรรม แต่วิ่งตามกับกิเลส พวกนี้พวกฉิบหาย จำได้เท่าไรก็ไม่เกิดประโยชน์ เป็นหนอนแทะกระดาษไปเท่านั้น ถ้านำธรรมจากกระดาษคือหนังสือที่ท่านสอนไว้นั้นมาปฏิบัติตัวเอง มันก็เป็นน้ำดับไฟในหัวใจของทุกคนๆ นั่นละ ให้พากันจำเอา

   โลกไม่ได้ร้อนที่ไหน ไม่ได้เย็นที่ไหน ไม่ได้ทุกข์มหันตทุกข์ที่ไหน ไม่ได้เป็นสุขเป็นบรมสุขที่ไหน เป็นที่หัวใจแห่งเดียว ขอให้ใจได้รับการอบรมในทางที่ถูกที่ดีจะเป็นน้ำดับไฟในหัวใจเจ้าของโดยลำดับ แล้วโลกนี้จะเป็นโลกที่ร่มเย็นเป็นสุขถ้าหันหน้าเข้าสู่ธรรม ถ้าหันหน้าวิ่งตามกิเลสแล้วตายทั้งเขาทั้งเรา เจริญมีแต่เจริญลมปาก หัวใจคนและความเคลื่อนไหวของมนุษย์มีแต่เอาไฟเผากันๆ หาความสุขความสงบไม่ได้ถ้าไม่มีธรรม

   ถ้ามีธรรมแล้วอยู่ที่ไหนสบายหมดนั่นละ ใหญ่เท่าไรยิ่งให้ความร่มเย็นเป็นสุขแก่ผู้น้อยๆ เหมือนพ่อกับแม่เลี้ยงดูลูก ลูกขนาดไหนมีกี่คนเลี้ยงดูโตกันไปหมดๆ เพราะความรักความเมตตาสงสาร อันนี้โลกเมื่อเห็นใจซึ่งกันและกันแล้วโลกก็สงบได้ นี่จะเอาแต่ใจเราอย่างเดียวๆ ใจเรามันเป็นไฟเผาโลกไม่รู้ตัว ต่างคนต่างเผากันมันก็แหลกได้ละซิ พากันจำเอา
๒๘ ม.ค. ๒๕๕๐

สงวนลิขสิทธิ์ วัดป่าบ้านตาด จ.อุดรธานี
www.luangta.com